Ik ben Irène Verkuylen, sinds een paar jaar zelfstandig professional in een eigen bedrijf, waarin de ervaring die ik in de afgelopen 40 jaar heb opgedaan in uiteenlopende rollen in het openbaar bestuur en de zorgsector als het ware samenkomt. Zo begeleid ik als executive coach startende bestuurders, bestuurssecretarissen en toezichthouders bij het onboarden in hun nieuwe rol, net als (voormalige) wethouders/burgemeesters/gedeputeerden naar een volgende stap in hun loopbaan.
Ook ben ik mentor/coach voor jonge (veelal vrouwelijke) gemeenteraadsleden en leden provinciale staten. Mijn persoonlijke ambitie is dat het aantal vrouwen in volksvertegenwoordigende organen stijgt (van 30% nu naar gewoon 50%). In januari 2023 gaat mijn tweede benoemingstermijn in als landelijk voorzitter van de Federatie Vak therapeutische Beroepen, een netwerk van zo’n 4500 Hbo-opgeleide zorgprofessionals in alle sectoren van de zorg. Met interventies uit de dans, muziek, beeldende kunst, spel, en beweging ondersteunen zij mensen met psychiatrische, psychische of psychosociale problematiek.
En tot slot ben ik toezichthouder in de jeugdzorg en bij een internationaal dansgezelschap dat zich speciaal richt op kinderen die niet vanzelfsprekend met cultuur in aanraking komen. Mijn toezichthoudende ervaring zet ik in bij de Masterclass De Vrouwelijke Commissaris, die Annette en ik gestart zijn.
Er zijn nog steeds te weinig vrouwen in bestuurlijke posities, terwijl er genoeg vrouwen zijn die een positie in de RvC/RvT ambiëren. Wat raad jij vrouwen aan die interesse hebben in een toezichthoudende positie?
Wees niet te bescheiden, je kunt meer dan je denkt! Oriënteer je op wat die rol daadwerkelijk inhoudt: praat met ervaren toezichthouders en commissarissen (wees welkom!), lees relevante literatuur, volg een oriëntatie- of starterscursus. Dan sta je sterker in selectiegesprekken, omdat je er blijk van geeft iets van de context te weten en de taal te spreken, ook al ben je nog onervaren. En vorm voor jezelf een profiel van de branche en het soort organisatie waar je als toezichthouder/commissaris toegevoegde waarde zou kunnen leveren. Ga dan actief op zoek. En wees je ervan bewust dat een toezichthouderschap of commissariaat inmiddels echt een vak is. Waaraan eisen worden gesteld en dat tijd kost. Reken op minimaal 100 uur per jaar, veelal buiten kantooruren.
Hoe ben je zelf aan je eerste RvC positie gekomen?
Dat is al zo’n twintig jaar geleden, in een tijd dat toezichthouders vooral in hun eigen netwerk zochten. Nog in de tijd van de vaste telefoon belde een vriend van ons, eigenlijk voor mijn man, maar ik nam op. En hij bedacht ter plekke dat ik een mooie aanvulling van de RvT zou zijn waarin hij zitting had. Een paar gesprekken later was ik benoemd.
Die tijd is nu echt voorbij: in veel governance codes wordt een openbare werving bij een vacature verplicht gesteld. Met als gevolg dat er een ware “markt” is ontstaan, waarop de nodige searchbureaus zich begeven. Belangrijk om je bij hen te melden, maar toch ook om in je netwerk bekend te maken dat je interesse hebt voor een rol als commissaris/toezichthouder. Dan kunnen mensen uit je netwerk je tippen, en heb je de kans dat je leuke vacatures krijgt toegespeeld die jijzelf nèt niet gezien had.
Wat zie je als de grootste uitdaging voor een beginnende commissaris/toezichthouder?
Authentiek en rolvast blijven (dus niet als een soort superexpert het werk van de bestuurder of adviseurs over gaan doen) en vooral: je eigen plek innemen in het team van de RvT/RvC. Wat alleen al door het feit dat je elkaar maar een paar keer per jaar fysiek ontmoet, meestal in een formele setting, echt een uitdaging is. Als RvC/RvT moet je er “staan” als het ertoe doet, dus bij crises, wisselingen aan de top etc. Het is erg belangrijk dat je elkaar dan weet te vinden, maar ook dat je elkaar weet aan te spreken.
Wanneer ben je een gamechanger en hoe word je dat?
Gamechanger zijn hangt voor mij erg samen met 2 dingen: authentiek zijn en waardengericht toezicht leveren. Gamechangers blijven bij zichzelf, pakken de items op die intrinsiek bij hen passen en zijn er niet beducht voor afwijkende stellingen innemen. Zij gaan niet primair voor het beste financiële resultaat van het bedrijf of de instelling, maar voor de maatschappelijke impact. Dus vaak meer voor de langere termijn dan voor de korte termijn.
Een gamechanger heeft een heel krachtig middel: nee zeggen tegen voorstellen vanuit de organisatie of gebaseerd op de werking van de systemen waarbinnen de organisatie opereert. Dat moet je durven: tegen de stroom ingaan, dus lef is een belangrijke eigenschap. En je komt er ook niet zonder zelfvertrouwen, geënt op je intrinsieke motivatie en de waarden waarvoor je staat. Een gamechanger zijn kun je dus niet echt leren, maar je kunt jezelf wel als zodanig ontwikkelen.
Heb je interesse in de Masterclass De Vrouwelijke Commissaris? Vraag dan informatie aan Zoek je inspiratie? Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief en volg ons op LinkedIn.
